5 مرحله برای ساخت اپلیکیشن‌های موبایل/ قسمت اول
امروزه در سراسر جهان بیش از 3 میلیارد کاربر تلفن‌های همراه هوشمند وجود دارد و جایی که این تلفن‌ها حضور داشته باشند حتماً بحث دربارۀ ساخت اپلیکیش ها و برنامه‌های کاربردی برای آنها نیز داغ خواهد بود. مردم معمولاً در طول روز به‌صورت مداوم از اپلیکیشن‌های مختلف استفاده می‌کنند. براساس تحقیقاتی که شرکت تجزیه و تحلیل رفتار مصرف‌کنندگان Dscout انجام داده است، کاربران تلفن‌های هوشمند به‌طور متوسط در طول یک روز 2617 بار گوشی‌های خود را به دست می‌گیرند و با اهدافی نظیر خرید، سرگرمی، کسب اطلاعات و… از اپلیکیشن‌های مختلف استفاده می‌کنند.
اما این فقط بخشی از ماجراست. با پیشرفت روزافزون زندگی دیجیتال و وصل شدن لوازم خانگی و کالاهای مختلف دیگر به اینترنت، از توسترها گرفته تا قاب‌عکس‌های ساده، حضور اپلیکیشن‌ها در زندگی مردم بسیار پررنگ‌تر شده است. بنابراین بسیار منطقی است که اگر خدمت یا محصولی برای فروش دارید، به فکر ساخت اپلیکیشن بیفتید. در این صورت شما به معنای واقعی کلمه همیشه همراه مشتری‌تان خواهید بود و موقعیت‌های فراوانی برای برندسازی، پیدا کردن مشتریان جدید و افزایش درآمد خواهید داشت.
ساخت اپلیکیشن چه فرایندی دارد؟
سؤال خیلی از صاحبان کسب‌وکار این است که چگونه می‌توان به سراغ ساخت اپلیکیشن رفت و یک برنامۀ عالی و کاربردی برای تلفن‌های همراه ساخت؟ تصور اغلب مردم این است که ساخت اپلیکیشن به دانش فنی و برنامه‌نویسی بسیار پیشرفته، زمان زیاد و سرمایه‌گذاری‌های هنگفت نیاز دارد.
خبر خوب ما برای شما این است که ساخت اپلیکیشن‌ها فرایندی جادویی و بسیار پیچیده نیست و فقط به برنامه‌ریزی‌های دقیق نیاز دارد. لازم است که شما درک کاملی از نحوۀ کار اپلیکیشن‌ها داشته باشید و بدانید که چه نوعی از آنها با نیازهای شما متناسب هستند. همچنین باید بتوانید فرایند توسعۀ این برنامه‌ها را هم مدیریت کنید.
این مقاله راهنمای کاملی برای آگاهی از فرایند ساخت اپلیکیشن‌ها برای شماست و بعد از خواندن آن همۀ اطلاعاتی را که برای آغاز طراحی و ساخت یک اپلیکیشن موبایل نیاز دارید، کسب خواهید کرد.
اپ یا اپلیکیشن چیست؟
اپ، مخفف اپلیکیشن به معنای برنامه است و اهداف و کارکردهای مختلفی را پوشش می‌دهد. به‌طور کلی هر اپلیکیشنی واحد کوچکی از نرم‌افزارهای مستقل است که با هدف مشخصی طراحی شده باشد. اپلیکیشن‌ها معمولاً برنامه‌های بزرگ و گسترده‌ای نیستند و تمرکز آنها روی انجام یک کار است نه عملکردها و کاربردهای مختلف.
اپلیکیشن‌ها چه انواعی دارند؟
شما قبل از شروع ساخت اپلیکیشن،باید تصمیم بگیرید که قصد دارید چه نوع برنامه‌ای طراحی کنید. برای اینکه به شما کمک کنیم تصمیم درست‌تری بگیرید، در ادامه سه نوع اصلی اپلیکیشن‌های موبایل را معرفی و ویژگی هرکدام را بررسی خواهیم کرد. در هر مورد برای آسان‌تر شدن کار شما به این سه نکتۀ اصلی دربارۀ هر نوع از اپلیکیشن‌ها خواهیم پرداخت:
-نحوۀ کار
-موارد استفاده
-نقاط ضعف و قوت
اپلیکیشن‌های تحت وب
در این اپلیکیشن‌ها برای ارائۀ محتوا و انجام شدن کارهای مختلف در اپ، از فناوری وب استفاده می‌شود. هستۀ مرکزی این اپلیکیشن‌ها در یک سرور مجزا قرار دارد و به همین دلیل تعداد کدهایی که برای نصب شدن این برنامه روی تلفن‌های همراه مورد نیاز است بسیار اندک است.
عملکرد اپلیکیشن‌های تحت وب بسیار شبیه وب‌سایت‌های استاندارد است و بدون اتصال به اینترنت امکان استفاده از آنها وجود ندارد. درواقع وقتی کاربری می‌خواهد برنامه را روی گوشی هوشمند خود نصب یا از آن استفاده کند، برنامه برای ارائۀ محتوا از اینترنت استفاده می‌کند. تنها تفاوتی که بین اپلیکیشن تحت وب و سایت‌ها وجود دارد در عملکردهای مربوط به آن است.
اگر قصد ساخت اپلیکیشن‌های تحت وب را داشته باشید، حتماً این سؤال برایتان پیش آمده که مزیت آن چیست؟ این برنامه‌ها برای اجرا به امکانات کمتری نیاز دارند و درواقع مستقل از پلتفرم عمل می‌کنند و بنابراین روی تمامی مدل‌های گوشی هوشمند اجرا خواهند شد. مهم‌ترین ویژگی‌های برنامه‌های تحت وب عبارت است از:
توسعۀ آسان‌تر نسبت به انواع دیگر
قابلیت اجرا روی تمامی سیستم عامل‌ها
نیاز به اتصال دائمی اینترنت برای اجرا
محدودیت عملکرد کلی
یک مثال مشهور برای اپلیکیشن تحت وب Netflix است که غول پخش فیلم‌ها و سایر محتواهای ویدئویی است. مهم‌ترین مزیت تحت وب بودن این اپلیکیشن این است که اطلاعات و برنامه‌های مورد نیاز برای پخش و تماشای فیلم‌ها روی گوشی شما ذخیره نمی‌شود و فضای اضافی اشغال نمی‌کند. یکی از ویژگی‌های مهم و جالب Netflix این است که روی تمام دستگاه‌های پخش ویدئو، از تلویزیون‌ها گرفته تا کامپیوترهای رومیزی، تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها اجرا می‌شود. درواقع ساخت اپلیکیشن‌های تحت وب طوری است که بتوانند عملکرد بین دستگاهی داشته باشند و همین ویژگی این نوع از اپ‌ها را بسیار کاربردی کرده است.
اپلیکیشن‌های محلی
درست برعکس مورد قبل، اپلیکیشن‌های محلی هستند و با توجه به طراحی پیچیده‌ای که دارند، می‌توانند کارهای بسیاری انجام بدهند. اغلب این برنامه‌ها قابلیت انعطاف‌پذیری برای اجرا روی دستگاه‌های مختلف را ندارند و تنها روی یک سیستم عامل ذخیره می‌شوند. عملکرد اپلیکیشن‌های محلی کاملاً شبیه نرم‌افزارهای ویندوز است. تمام جزئیات آنها روی هارد دیسک نصب می‌شود و بدون نیاز به اتصال دائمی اینترنت، به خوبی اجرا خواهند شد.
اپلیکیشن‌های محلی با استفاده از مجموعۀ استانداردی از ابزارهای برنامه نویسی و با کیت‌های توسعۀ نرم‌افزاری (SDK) طراحی می‌شوند. این کیت‌ها می‌توانند ارتباط بسیار نزدیکی با سیستم عامل موبایل برقرار کنند و به‌طور مستقیم به آن دسترسی داشته باشند. در نتیجه این دسته از اپلیکیشن‌ها می‌توانند به تمامی بخش‌های تلفن همراه مثل داده‌های GPS، دوربین، میکروفون و هر سنسور داخلی یا سخت‌افزاری دیگر موجود در تلفن‌های هوشمند دسترسی داشته باشند.
اگر قصد ساخت اپلیکیشن محلی را برای کسب‌وکار خود دارید، حتماً باید قبل از شروع کار با تمام ویژگی‌های این دسته از برنامه‌ها آشنایی کامل داشته باشید. ما در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های این اپلیکیشن‌ها اشاره‌ای کوتاه خواهیم داشت.
مهم‌ترین ویژگی‌های اپلیکیشن‌های محلی:
-از آن‌جایی که برنامه‌های محلی اساساً برای اجرا روی یک نوع از تلفن‌های هوشمند ساخته می‌شوند، معمولاً از سایر برنامه‌ها سریع‌تر و قابل اعتمادتر خواهند بود.
-این برنامه‌ها فقط در یک نوع از سیستم عامل‌های تلفن همراه اجرا می‌شوند. بنابراین اگر به دنبال ساخت اپلیکیشن‌هایی هستید که هم روی iPhone و هم در Android اجرا شود، باید به دنبال فرایندهای توسعۀ جداگانه برای هر سیستم عامل باشید.
-هرچه سیستم هامل‌ها پیشرفته‌تر شوند، کدنویسی اپلیکیشن‌های محلی نیز باید به‌روز شود تا بتواند عملکرد صحیحی داشته باشد. توجه داشته باشید که هزینۀ نگهداری و ارتقای این اپ‌ها بالاتر از انواع دیگر است.
-این اپ‌ها سرعت بسیار زیادی دارند و استفاده از آنها برای کاربران راحت‌تر است.
یک نمونۀ مشهور برای اپلیکیشن‌های محلی، Waze است. اگرچه تمامی پایکاه‌های کد این برنامه به‌طور کامل روی تلفن همراه میزبان نصب می‌شود، اما همچنان داده‌های نقشه را ازطریق اتصال دادۀ تلفن همراه بارگیری می‌کند. Waze مثال خوبی از نحوۀ عملکرد برنامه‌های محلی با ترکیب چندین حسگر و منابع داده است که می‌توانند کارهای پیچیده و چالشی را انجام دهند.
اپلیکیشن‌های ترکیبی
این برنامه‌های پیشرفته درواقع ترکیبی از اپلیکیشن‌های تحت وب و محلی هستند و به کمک کدهایی ساخته شده‌اند که اغلبشان ازطریق یک سرور از راه دور مدیریت می‌شوند. این برنامه‌ها در عین حال می‌توانند مستقیماً به سیستم عامل قابل حمل دستگاه نیز دسترسی داشته باشند. برنامه‌های ترکیبی شبیه برنامه‌های پیشرو هستند، اما شیوۀ ارائۀ آنها درست مثل برنامه‌های محلی ازطریق فروشگاه برنامه‌های داخلی پلتفرم گوشی‌های همراه است.
توسعۀ اپلیکیشن‌های ترکیبی آسان‌تر از برنامه‌های محلی است و برنامه‌ریزی برای اجرای هم‌زمان این برنامه‌ها بر روی چندین سیستم عامل، به منابع کمتری نیاز خواهد داشت. اگر قصد ساخت اپلیکیشن دارید و در عین حال بودجه‌تان محدود است، پیشنهاد ما به شما سرمایه‌گذاری روی ساخت اپلیکیشن‌های ترکیبی است.
مهم‌ترین ویژگی‌های اپلیکیشن‌های ترکیبی:
-توسعۀ آن آسان‌تر از اپلیکیشن‌های محلی و دشوارتر از اپلیکیشن‌های تحت وب است.
-اگر زمان بیشتری برای برنامه نویسی بگذارید و چند کد دیگر به آن اضافه کنید، روی چندین سیستم عامل کار خواهد کرد.
-امکانات و توانایی اپلیکیشن‌های ترکیبی به اندازۀ اپ‌های محلی نیست، اما نزدیک به آنهاست.
یک مثال مشهور برای اپلیکیشن‌های ترکیبی برنامۀ Sworkit است. این برنامه که مختص تناسب اندام است، امکان هدف‌گذاری را فراهم می‌کند و به آنها برنامه‌های تمرینی مختلف ارائه می‌کند. رابط کاربری این برنامه بسیار ساده و کاربرپسند است و استراتژی بازاریابی آن هدایت مخاطبان به فروشگاه‌های اپل یا فروشگاه‌های برنامه‌های اندرویدی برای خرید محصول است.
قبل از ساخت اپلیکیشن چه کارهایی باید انجام بدهیم؟
اهداف خود را مشخص کنید.
هدف اصلی شما از طراحی و ساخت اپلیکیشن چیست و به چه چیزی می‌خواهید برسید؟ آیا می‌خواهید تا یک تاریخ مشخص، اپلیکیشن شما تعداد مشخصی نصب فعال داشته باشد؟ آیا به فکر درآمدهای حاصل از فروش برنامه هستید؟ اپلیکیشن‌ها کارایی‌های مختلفی دارند و مهم‌ترین اقدام شما باید تعیین اهداف باشد. یک چهارچوب عالی برای تعیین اهداف، هدف‌گذاری به روش هوشمند یا همان SMART است.
مخاطبان هدف خود را تعیین کنید.
در صورتی که شما از قبل یک استراتژی بازاریابی داشته‌اید، تا امروز وقت زیادی را صرف شناسایی مخاطبان هدفتان کرده‌اید و این یک برگ برنده برای شماست. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که شیوۀ استفادۀ مردم از اپلیکیشن‌ها مثل استفادۀ آنها از وب‌سایت‌ها یا کانال‌های رسانه‌های اجتماعی مختلف نیست. مخاطبان برنامۀ شما به احتمال زیاد با شما تعامل خواهند داشت. بنابراین پیش از ساخت اپلیکیشن مورد نظرتان، زمانی را صرف پاسخ دادن به این سؤالات کنید:
مشتریان شما به چه چیزی علاقه دارند؟
آیا محصول شما دقیقاً همان چیزی است که آنها به دنبالش می‌گردند؟
استراتژی رقبایتان را بررسی کنید.
بهترین روش، ایده گرفتن از استراتژی‌های خوب است و کپی کردن صرف کارهایی که رقبایتان انجام داده‌اند شما را به موفقیت نمی‌رساند. ببینید که آنها کدام کارها را در استراتژی خود به‌خوبی انجام نداده‌اند؟ شما می‌توانید برای انجام آن کارها به بهترین نحو، برنامه‌ریزی‌های دقیق انجام بدهید. بررسی کنید که آیا دلیل وجود دارد که رقبا برخی از خدمات مورد نظر شما را تا کنون ارائه نکرده‌اند؟ آیا شما برای ارائۀ آن خدمات نیرو و ایده‌های اجرایی کافی در اختیار دارید؟ ممکن است لازم باشد برای انجام این تحلیل‌ها از کمک مشاوران یا تحلیلگران تحقیقات بازار نیز استفاده کنید.
روی موارد استفاده از اپ تمرکز کنید.
شما پیش از ساخت اپلیکیشن همیشه باید به این نکته توجه داشته باشید که فقط یک نوع کاربر با علایق و نیازهای یکسان نخواهید داشت و احتمالاً گروه وسیع‌تری از کاربران بالقوه را خواهید داشت که قرار است با اهداف مختلفی از اپلیکیشن شما استفاده کنند. شناسایی اهداف، رفتار و خواسته‌های این کاربران بالقوه به شما کمک خواهد کرد تا با دقت بیشتری روی ویژگی‌های اساسی و وجوه تمایز خودتان متمرکز شوید.
سعی کنید دربارۀ مخاطبان خود به این سؤالات پاسخ دهید:
-هر روز چه مدتی را صرف استفاده از برنامۀ شما خواهند کرد؟
-به دنبال چه اطلاعاتی هستند؟
-چه چیزی آنها را ناامید می‌کند؟
-چه چیزی آنها را هیجان‌زده خواهد کرد؟
به خاطر داشته باشید که هرچه جزئیات بیشتری از مخاطبانتان را در اختیار داشته باشید، می‌توانید برنامه‌های هدفمندتری را طراحی و اجرا کنید.
تحقیقات بازار را انجام دهید.
در این مرحله از مقدمات ساخت اپلیکیشن باید ببینید که اصلاً تقاضایی برای این برنامه در بازار وجود دارد؟ آیا شخص یا سازمان دیگری برنامه‌ای مشابه برنامۀ شما را از قبل ارائه کرده است؟ چگونه می‌خواهید در رقابت با اپ‌های دیگر متمایز شوید؟ یافتن پاسخ این سؤالات می‌تواند به موفقیت شما کمک بسیاری کند و موجب صرفه‌جویی در وقت و هزینه‌هایتان هم خواهد شد.
در صورتی که برنامۀ شما رقیبی نداشته باشد، باید مطمئن شوید که برای آن در بازار تقاضا هست. سپس باید تحلیل کنید که با چه استراتژی‌هایی می‌توانید پیشرو رقبایی باشید که در آیندۀ نزدیک از شما تقلید خواهند کرد.
چارچوب اولیۀ برنامه را ترسیم کنید.
بعد از مشخص کردن اهداف، بازار و موقعیت خودتان، زمان ترسیم یک چارچوب و طرح اولیه از اپلیکیشنتان می‌رسد. در این طرح اولیه شما باید مشخص کنید که کاربر با باز کردن برنامۀ شما قرار است با چه فضایی مواجه شود و چه گزینه‌هایی در اختیار خواهد داشت. در این مرحله نیازی نیست که به فکر زیبایی و جذابیت‌های بصری برنامه باشیف فقط کافی است که بتوانید از عملکردهای اصلی برنامه مطمئن شوید.
یک روش برای توسعۀ برنامه انتخاب کنید.
چند شیوۀ کلی برای توسعۀ اپلیکیشن‌ها وجود دارد:
توسعۀ محلی
اگر از این روش برای توسعه استفاده کنید، برنامۀ شما از ابتدا کدگذاری خواهد شد و همین مسئله انعطاف‌پذیری بیشتری به برنامه خواهد داد، زیرا می‌توانید آن را هر طور که بخواهید شخصی‌سازی کنید. توجه داشته باشید که هزینۀ این نوع توسعه بسیار زیاد است و زمان زیادی نیز لازم خواهد داشت. اگر خودتان تخصص لازم برای این کار را ندارید، باید شخصی را استخدام کنید که در زمینۀ کدنویسی برای Android یا iOS متخصص باشد.
توسعۀ ترکیبی
بودجۀ نسبتاً کمتری نیاز دارد و این امکان را برای شما فراهم می‌کند که برنامه را یک بار با استفاده از Javascript بسازید و آن را در چندین سیستم عامل مجزا اجرا کنید. با اینکه عملکرد اپلیکیشن‌های ترکیبی محدودتر از اپ‌های محلی است، ولی حسنشان این است که انعطاف‌پذیری بسیار بالایی دارند.
توسعۀ سریع (RAD)
همان‌طور که از نام آن پیداست، فرایند این توسعه سریع‌تر است و به همین دلیل هم هزینه‌های شما را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. در این روش شما از یک بستر برای ایجاد برنامه ازطریق داشبورد کاربران آنلاین استفاده خواهید کرد.
توسعۀ کوکی برش
در این رویکرد شما یک برنامه را با برش و ادیت و کپی و… به چیزی که مدنظرتان است تبدیل می‌کنید. برای مثال می‌توانید رنگ‌ها، فونت‌ها و تصاویر یک برنامه را تغییر دهید و آن را به نام خودتان منتشر کنید. این سریع‌ترین، ساده‌ترین و ارزان‌ترین توسعه و ساخت اپلیکیشن است. انعطاف‌پذیری این شیوه بسیار محدود است و استفاده از آن برای اهداف تجاری توصیه نمی‌شود.
این که شما کدامیک از این روش‌ها را برای توسعۀ برنامۀ خود انتخاب کنید، به عوامل زیادی ازجمله بودجه، بازۀ زمانی، سطح مهارت‌های فنی، سطح سفارشی‌سازی و نوع برنامه‌ای که قصد ساختن آن را دارید بستگی دارد.
ادامه دارد…
جهت انجام پروژه های ساخت اپ موبایل کلیک کنید
